Nếu như người nước ngoài không biết đại học Humboldt (Humboldt University) ở Berlin tầm cỡ thế nào thì người Đức sẽ giải thích ngắn gọn rằng đó là trường đại học của nhà vật lý lừng danh Albert Einstein, dù nhà sáng lập thuyết tương đối chỉ giữ chức danh giáo sư tại đại học này vài năm (1914 – 1916), với điều kiện đặc biệt cho phép ông được tự do trước những nghĩa vụ giảng dạy.

“Trường của Einstein” được nhà cải cách giáo dục và ngôn ngữ học Wilhelm von Humboldt thành lập vào năm 1810 với tên gọi đại học Berlin. Đến năm 1949, trường được đổi tên thành đại học Humboldt để tưởng nhớ công lao người sáng lập. Ngôi trường đại học lâu đời nhất Berlin này toạ lạc trên một khuôn viên rộng lớn ngày nay là khu vực trung tâm của thủ đô CHLB Đức.

Danh sách những tên tuổi của nước Đức và thế giới từng học tập và giảng dạy ở đại học Humboldt lên đến cả trăm người, trong đó có 40 nhà khoa học từng được trao giải Nobel. Hai nhà sáng lập chủ nghĩa Mác là Karl Marx và Friedrich Engels cũng học tại trường này. Ngoài ra còn có nhà thơ Heinrich Heine, Thủ tướng Phổ Otto von Bismarck, nhà sáng lập Uỷ ban châu Âu Robert Schuman...

Ngày nay, đại học Humboldt có 11 khoa đào tạo các ngành như luật, nông nghiệp và làm vườn, nghệ thuật, văn chương, nhóm ngành nhân văn, nhóm ngành khoa học cơ bản về tự nhiên và xã hội. Trường có đội ngũ giảng dạy hùng hậu với khoảng 400 giáo sư, cùng 1.800 giảng viên và trợ giảng. Toàn bộ sinh viên và nghiên cứu sinh của trường hiện vào khoảng 30.000 người.

Các chương trình học hệ đại học của trường theo hệ Đức lên đến mười học kỳ, tương đương khoảng năm năm. Với sinh viên nước ngoài, ngoài bề dày lịch sử và sự bề thế về cơ sở vật chất, điều hấp dẫn khác khi vào học ở Humboldt là họ không phải đóng học phí (Hiến pháp Đức quy định giáo dục là miễn phí), sinh viên chỉ phải đóng các khoản tiền cơ sở vật chất khoảng 200 – 300 euro/học kỳ.